Zaakwaarneming komt veel voor in het burenrecht. Zaakwaarneming zorgt voor de nodige discussies tussen buren, tussen naast elkaar liggende bedrijven of binnen de VvE. Mr. Annemarie Govers-Schotten over zaakwaarneming.
Zaakwaarneming voorbeeld
Een klassiek voorbeeld van zaakwaarneming is de situatie waarbij de buren op vakantie zijn. Tijdens deze vakantie wordt bij hen ingebroken en het slot vernield. De aanwezig buurman zoekt contact met de vakantiegangers, maar krijgt hen niet te pakken. Omdat de buurwoning nu voor iedereen toegankelijk is, schakelt de buurman de slotenmaker in en betaalt hij de rekening. Dit zonder toestemming van zijn buren.
Zaakwaarneming volgens de wet
In de wet is zaakwaarneming als volgt omschreven.
Het zich willens en wetens en op redelijke grond inlaten met de behartiging van eens anders belang, zonder de bevoegdheid daartoe aan een rechtshandeling of een elders in de wet geregelde rechtsverhouding te ontlenen.
Van zaakwaarneming is sprake als een persoon (de “zaakwaarnemer”) de belangen van een ander (de “belanghebbende”) behartigt. En dit zonder een onderliggende overeenkomst (volmacht) of wettelijke verplichting. De vergoedingsplicht na zaakwaarneming is een voorbeeld van een verbintenis die niet volgt uit een overeenkomst, maar uit de wet. Zoals de onrechtmatige daad. Het is overigens niet vanzelfsprekend dat de belanghebbende alle schade van een zaakwaarnemer moet vergoeden.
Verhalen van de schade
De zaakwaarnemer kan kosten maken. De belanghebbende behoort deze schade van de zaakwaarnemer te vergoeden. Als hij beroepsmatig handelde, dan heeft hij tevens recht op een redelijke vergoeding voor zijn inspanningen.
Zaakwaarneming moet wel berusten op een redelijke grond. De ‘bemoeienis’ moet redelijk zijn. Logisch, niet iedereen kan zomaar andermans belangen behartigen en daarvoor een vergoeding eisen. Verder is voor schadevergoeding van belang dat er een verband is tussen de schade en de belangenbehartiging. Ook is voor schadevergoeding belangrijk dat de buurman het belang “naar behoren” behartigde.
Verplichtingen van de zaakwaarnemer
Het handelen van de zaakwaarnemer moet aan bepaalde eisen voldoen. De zaakwaarnemer moet “willens en wetens” handelen. Dit houdt in dat hij bewust (opzettelijk) het belang van de belanghebbende behartigde. Indien hij het belang van een ander dan de belanghebbende behartigde, met weliswaar voordeel voor de “belanghebbende”, dan is dat voor die buurman mooi meegenomen, maar dan levert die inspanning (doorgaans) voor de belangenbehartiger geen zaakwaarneming op.
De rol van een zaakwaarnemer is niet eenvoudig: Enerzijds wordt van hem verwacht zoveel als mogelijk zorg te besteden aan het belang van de buurman. Voor zover redelijk wordt van de zaakwaarnemer verlangd dat hij de begonnen waarneming voortzet. Sterker, als een zaakwaarnemer onvoldoende zorg daarbij betracht kan hij zelfs schadeplichtig worden op grond van een onrechtmatige daad. Anderzijds staat het een belanghebbende niet vrij om onbeperkt maatregelen te nemen (en daarmee de buurman “op kosten te jagen”). Hij zal aan de belanghebbende verantwoording over de kosten moeten afleggen.
Zaakwaarneming in het VvE-recht
Discussie over zaakwaarneming wordt vaak in het VvE-recht gevoerd. Meestal omdat een individuele appartementseigenaar kosten voor een VvE maakt, terwijl de VvE niet achter die kosten staat.
Het uitgangspunt binnen een VvE is dat de vergadering (of het bestuur) beslist over de gemeenschappelijke zaken in het gebouw, zoals de daken, de fundering, de lift, de dragende muren et cetera. Een individu mag niet alleen beslissen over deze eigendommen, of daaraan wijzigingen (laten) aanbrengen (zonder instemming van de VvE). Dus ook geen reparaties. Dit uitgangspunt lijkt zaakwaarneming door een individu dan ook uit te sluiten.
Echter, er zijn uitzonderingen. Uit rechtspraak volgt dat een individu in sommige gevallen toch namens de VvE mag handelen. Namelijk als zich een spoedeisende situatie voordoet. Kantonrechters verlenen hiervoor doorgaans een vervangende machtiging met terugwerkende kracht.
Schade verhalen?
Bent u zaakwaarnemer en voldoet de ander partij niet aan zijn verplichtingen? Of claimt uw buurman of het naast gelegen bedrijf onredelijke schadevergoeding? Of werkt de VvE u tegen?!
Een geschil over zaakwaarneming gaat vaak over de hoogte van de schadevergoeding of over de vraag of de zaakwaarneming wel of niet redelijk was. U kunt hierover altijd vrijblijvend contact opnemen.
Neem contact op met onze specialist Annemarie Govers-Schotten
