Als een partij zijn contractuele verplichtingen niet nakomt, dan is vaak sprake van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst. Dat heet ook wel “wanprestatie”. Advocaat mr. Annemarie Govers-Schotten van Amstel Advocaten legt uit.
Wanprestatie
Wanprestatie staat in de wet in artikel 6:74 BW. Die bepaling luidt als volgt:
“Iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis verplicht de schuldenaar de schade die de schuldeiser daardoor lijdt te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend.”
Wanprestatie kan dus leiden tot een verplichting tot betaling van een schadevergoeding. Hiervoor gelden voorwaarden: Er moet sprake zijn van een tekortkoming, van schade en van een causaal verband daartussen. Hieronder een toelichting.
Tekortkoming
Wat is een tekortkoming? Er zijn vier (4) vereisten:
- De vordering is opeisbaar door de schuldeiser. Hiervan is sprake als een contractuele termijn is verstreken, als nakoming onmogelijk is of als een debiteur mededeelde niet te presteren.
- Er is niet, niet correct of gedeeltelijk gepresteerd. Dat houdt in dat de (gedeeltelijk wel verrichte) prestatie niet beantwoordt aan de verbintenis. Hierbij geldt voor de schuldeiser een plicht om tijdig te klagen.
- De debiteur mag niet opschorten.
- Er moet verzuim zijn. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als (ondanks een ingebrekestelling) de schuldenaar toch weer weer niet presteert. Meer informatie over verzuim staat in ons blog.
Causaal verband
Schade komt voor vergoeding in aanmerking als die een gevolg is van de wanprestatie. Er moet dus een causaal verband zijn tussen schade enerzijds en het nalaten danwel een ondeugdelijke prestatie anderzijds. Een vuistregel hierbij is om de wanprestatie weg te denken. Als schade dan alsnog zou bestaan, dan ontbreekt het causale verband.
Simpel voorbeeld uit het bouwrecht. Voordat de fundering van een pand wordt gerenoveerd, wordt een nulmeting gedaan bij de omliggende gebouwen. Als na aanvang van de grondwerkzaamheden schade optreedt aan die andere gebouwen, die eerder niet was gemeten, dan kan hiermee het verband tussen de grondwerkzaamheden en de schade worden aangetoond. Dit kan ook iets zeggen over de omvang van de opgetreden schade.
Gevolgen van wanprestatie
Bij een tekortkoming heeft een crediteur vaak de volgende mogelijkheden:
- nakoming vorderen (eventueel plus aanvullende schadevergoeding);
- de prestatie omzetten in een vervangende schadevergoeding (dat moet schriftelijk en kan niet worden teruggedraaid);
- opschorten of verrekenen;
- de overeenkomst ontbinden;
- de wettelijke (handels)rente in rekening brengen (na verzuim!).
Geen wanprestatie
Soms lijkt sprake van een wanprestatie, maar is de schuldenaar toch niet aansprakelijk. Bijvoorbeeld als de tekortkoming hem niet kan worden toegerekend. Bijvoorbeeld omdat hij geen schuld heeft aan de tekortkoming. Of de tekortkoming komt niet voor zijn rekening volgens de in het verkeer geldende opvattingen.
Let op, een vordering tot nakoming of schadevergoeding kan verjaren.
