Afwijken van arbitrage

Tussen contractspartijen zoals een opdrachtgever en een aannemer, of tussen betrokkenen bij een VvE, kunnen geschillen bestaan. Soms is voor de beslechting ervan de “gewone” rechtbank of kantonrechter onbevoegd. Soms blijkt namelijk arbitrage van toepassing te zijn. Is men dan definitief aan arbitrage gebonden? Nee, van arbitrage kan worden afgeweken. Mr. Sarah van der Salm over het afwijken van een overeenkomst tot arbitrage.

Arbitrage

Arbitrage is net zoals een procedure bij de rechtbank geënt op het beslechten van een conflict. De arbitrale rechtsgang is niet door de Nederlandse overheid georganiseerd, maar door een brancheorganisatie. Zoals de Raad van Arbitrage voor de Bouw.

Er zijn voordelen van arbitrage. Zoals deskundige, branche gerichte geschilbeslechting. Er zijn ook nadelen: Arbitrage is niet perse sneller dan een gewone rechtszaak.  Arbitrage kan ook kostbaarder zijn. Verder kan een scheidsrechtelijk vonnis slechts aanwijzingen of richtlijnen bevatten, maar geen concrete eindoordelen.

Het komt dan ook weleens voor dat partijen niet gelukkig zijn met een arbitrageclausule. Er zijn mogelijkheden om van dat beding af te wijken:

Van een arbitraal beding afwijken

Hieronder volgen enkele omstandigheden waarbij arbitrage wordt ontlopen:

Ten eerste kunnen partijen expliciet van arbitrage afwijken. De keuze tot arbitrage is in beginsel een vrije keuze. Afwijking ervan ook. Het is aan te bevelen om deze afspraak contractueel vast te leggen.

Ten tweede, soms maakt een arbitraal beding onderscheid in partijen of omstandigheden. Bij verenigingen (van eigenaars) komt het voor dat arbitrage alleen geldt voor geschillen tussen leden onderling. Let dus goed op de bewoordingen van het beding.

Ten derde, enkele bijzondere procedures zijn van arbitrage uitgesloten. Zoals de verzoeken aan de (kanton)rechter om VvE vergaderbesluiten nietig of vernietigbaar te verklaren. Overigens, in de literatuur en rechtspraak denkt men verschillend over de gebondenheid van appartementeigenaars aan (gedateerde) arbitrale bedingen in splitsingsaktes.

Ten vierde, als men arbitrage geheel uitsluit, is het mogelijk om de akte van splitsing of statuten te wijzigen. Hoe de aktewijziging werkt, kunt u lezen in ons artikel hierover.